GRAVITACIJA / Gravity / (2013)

SAD, 2013, drama,90 min.

Režija: Alfonso Cuarón

Uloge: Sandra Bullock (Ryana Stone), George Clooney (Matt Kowalski), Ed Harris (glas iz Houstona)

Gotovo još od vremena Kubrickove Odiseje, dugo se nije pojavio film koji na tako avangardan način, filmski i tehnološki, eksploatira svemir u svrhu filmskog motiva, kao što je Gravity, meksičkog redatelja Alfonsa Cuaróna.

I poput velikih a jednostavnih izuma, Cuaronóva priča je jednostavna: Na svom prvom svemirskom zadatku, dr.Ryan Stone pokušava da u pratnji iskusnog astronauta Matta Kowalskog, popravi svemirski teleskop Hubble. No havarija na ruskom satelitu dovodi do eksplozije u kojoj svemirom pršte ubojiti komadi raspalog satelita. Par ostaje bez komunikacije sa zemaljskom stanicom u Houstonu i započinje borbu za spašavanje u situaciji nulte gravitacije.  

Priča tako jednostavna a tako mnogo govori. Jer smješten u prostoru svemirske beskonačnosti kao antipod filmskom scenografskom i dramaturškom minimalizmu sa jednom glavnom i jednom sporednom ulogom, film se na nevjerovatno originalan način dotiče univerzalne teme opstanka, borbe, samoće i pobjede. Gotovo religiozno i iracionalno govori da sve što se dešava, i kroz šta čovjek prolazi, dešava se s razlogom te da se ne može pobjeći od usuda makar to značilo da se borimo za opstanak i u momentima kada za to ne postoje razlozi kojih smo svjesni. Religija, biologija ili put evolucije ljudskog roda, no opstajemo ne znajući stvarni razlog. Prema priznanju samog reditelja, ključni motiv je ljudska evolucija i resciliencija, povratak životu, oživljavanje. Film tako započinje pogledom na ljudsko dostignuće u svemiru a završava izlaskom iz vode i uspravljanjem glavne glumice kao alegorija na antropološke činjenice u ljudskoj evoluciji. „To je evolucija ljudskog života u jednoj veoma kratkoj sceni“

Naslov filma izvrsno govori o samom sadržaju te u kontekstu završne scene na vrlo jednostavan način opisuje koliko kao obična ljudska bića nismo svjesni vrijednosti koje posjedujemo a počnemo ih cijeniti u momentu kada ih izgubimo. Gravitacija u ovom filmu ima kontekst i religioznog i tehnološkog i prirodnog.

Premijerno prikazan na venecijanskom filmskom festivalu 2013., film je izazvao ovacije kako kritike tako i publike. Posebno je isticana fotografija Emmanuela Lubezkog te uloga Sandre Bullock (prvobitno planirana Angelina Jolie, a ulogu je zbog trudnoće morala odbiti i Natalie Portmann). Jer upravo je ona svojom filmskom transformacijom doprinijela realističnom prikazu borbe za preživljavanje u surovim uslovima, u kojima glavna junakinja preispituje potrebu da li je ta borba potrebna i svrsishodna u emotivnom košmaru straha i uspomena kroz koje prolazi.

Film predstavlja kompletan digitalni uradak (osim završne scene) u kojem su zbog autentičnosti svemirskog prostora, u scenama u kojima glumci lebde u otvorenom svemiru, snimljena samo lica te naknadno monitrana u digitalnu fotografiju.

Gravity je film savršenog umjetničkog dojma, te vrhunsko vizuelno i tehnološko dostignuće suvremene filmske umjetnosti.