Građanin Kane / Citizen Kane (1941)

SAD,1941,drama ,119 min.

Režija: Orson Welles

Uloge: Orson Welles, Dorothy Comingore, Joseph Cotten, Ruth Warrick

Građanin Kane po mnogima je jedan od najboljih filmova svih vremena i istinsko remek djelo filmske umjetnosti. Priča je to o kontraverznom novinskom magnatu čija smrt otkriva tajnu uspjeha od momenta kada se njegova majka za novac odriče starateljstva nad sinom do trenutka kada Kane stoji na čelu novinske imperije sposobne da preokrene događaje. Na samrti, magnat Kane izgovara riječ «Rosebud» što zaintrigira grupu novinara koji rekonstruiraj njegov život. 

Film je u cjelosti genijalan čak i sa ove vremenske distance. Hvaljen od kritike ipak nije doživio komercijalni uspjeh zbog pritiska na distributere od strane kontraverznog novinskog magnata W.R.Hearsta koji je prepoznavši se u ovoj priči uspio Wellesa «prognati» iz Hollywooda pa ovaj naredne projekte radi u Europi. 

Hearstove su novine bojkotirale svaku izjavu o filmu ili najavu «Građanina Kane» a glasine su kružile da je Hearst lično ponudio oko milion dolara producentskoj kući RKO da unište sve negative filma. (Mnogo godina kasnije, Welles je ne zaboraviviši nemilost Hollywood izbjegao prisustvovati dodjeli počasnoga Oskara za životno djelo koje mu je trebalo biti uručeno). 

Film je s druge strane tehničkim detaljima, fotografijom i tzv. flash back strukturom imao avangardnu ulogu u filmskoj umjetnosti o kojem su napisane brojne studije i eseji. Francuski reditelj Francoise Truffaut će tako u svom «Građaninu Kane» napisati  da je ovaj film «roman o ništavilu svih materijalnih ambicija i, u isto vrijeme, poezija o prošlom vremenu i samoći ljudskog bića; genijalan ili monstruozan ili monstruozno genijalan».

Ostaje činjenica o univerzalnosti filmske priče i filmskoj perfekciji čak i sa današnje vremenske distance.